همه‌چیز درباره لنگر کشتی‌های باربری و اهمیت آن در ایمنی

لنگر یکی از حیاتی‌ترین اجزای یک کشتی است که نقش مهمی در ایمنی و ثبات آن دارد. در کشتی‌های باربری، لنگر نه‌تنها برای توقف و ایستایی کشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد بلکه به هنگام طوفان‌ها و شرایط نامساعد جوی نیز از حرکت غیرقابل‌کنترل کشتی جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی کامل انواع لنگر کشتی، جنس، وزن، و نحوه استفاده از آنها خواهیم پرداخت.

انواع لنگر کشتی

1. لنگر دانفورت (Danforth Anchor)
   این نوع لنگر سبک و دارای دو پنجه است. لنگر دانفورت به‌دلیل سبکی و قابلیت حمل، به‌ویژه در بسترهای ماسه‌ای و گل مناسب است و به سرعت در زمین فرو می‌رود.

2. لنگر دلتا (Delta Anchor)
   لنگر دلتا از استحکام و پایداری بالایی برخوردار است و یکی از محبوب‌ترین لنگرها در کشتی‌های باربری است. این نوع لنگر با طراحی خاص خود به راحتی در خاک‌های شنی و صخره‌ای فرو می‌رود.

3. لنگر CQR یا پلوگ (Plow Anchor)
   این نوع لنگر به شکل خیش (پلوگ) طراحی شده و در بسترهای مختلفی مانند شن و گل عملکرد خوبی دارد. لنگر CQR به‌خوبی در زمین فرو رفته و می‌تواند ثبات کشتی را به‌ویژه در شرایط بادهای قوی تأمین کند.

4. لنگر قارچی (Mushroom Anchor)
   لنگر قارچی که به دلیل طراحی خاص خود به این نام مشهور است، به‌خصوص برای کشتی‌هایی که در آب‌های کم‌عمق تردد می‌کنند، مناسب است. این لنگر برای ایجاد ثبات در بسترهای نرم استفاده می‌شود و به خوبی در زمین فرو می‌رود.

5. لنگر خلبانی (Bruce Anchor)
   این نوع لنگر به طور خاص برای کشتی‌های بزرگ طراحی شده است. لنگر خلبانی در بسترهای مختلف از جمله شن، ماسه و گل عملکرد خوبی دارد و به دلیل وزن سنگین و شکل خاص، در آب‌های عمیق نیز پایدار است.

جنس لنگر کشتی

لنگرهای کشتی معمولاً از فلزات بسیار مقاوم و سنگین ساخته می‌شوند تا توانایی مقاومت در برابر فشارهای بالا و شرایط جوی نامساعد را داشته باشند. فولاد ضدزنگ و چدن از رایج‌ترین جنس‌ها برای ساخت لنگر هستند. لنگرهای ساخته شده از فولاد ضدزنگ معمولاً مقاوم‌تر و طول عمر بیشتری دارند.

وزن لنگر کشتی

وزن لنگر بسته به اندازه و نوع کشتی متفاوت است. برای مثال، لنگرهای کشتی‌های باربری سنگین می‌توانند تا 50 تن وزن داشته باشند. وزن سنگین لنگر برای اطمینان از پایداری کشتی در موقعیت ثابت حیاتی است. لنگرهای کوچکتر برای کشتی‌های کوچک‌تر طراحی شده و وزن کمتری دارند.

نحوه استفاده از لنگر در کشتی

1. پایین آوردن لنگر:
   وقتی کشتی به نقطه‌ای می‌رسد که نیاز به توقف دارد، لنگر توسط زنجیر سنگین به سمت پایین هدایت می‌شود. لنگر باید به آرامی و به‌صورت کنترل‌شده پایین بیاید تا به بستر دریا برسد.

2. تثبیت لنگر:
   پس از پایین آمدن لنگر، کشتی به آهستگی به عقب حرکت می‌کند تا لنگر به‌طور کامل در بستر دریا فرو برود و تثبیت شود.

3. بالا بردن لنگر:
   هنگام حرکت مجدد، لنگر با استفاده از وینچ‌های مخصوص به سمت بالا کشیده می‌شود. این فرآیند باید به‌آرامی انجام شود تا به کشتی و لنگر آسیبی نرسد.

نکات ایمنی هنگام استفاده از لنگر

• بررسی دوره‌ای: لنگرها باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و تعمیر شوند تا از عملکرد صحیح آنها در شرایط بحرانی اطمینان حاصل شود.
• کنترل زنجیر لنگر: طول زنجیر لنگر نیز باید با توجه به عمق آب و نوع بستر تنظیم شود.
• تجهیز به لنگر یدکی: کشتی‌ها معمولاً به یک لنگر یدکی مجهز هستند تا در صورت خرابی لنگر اصلی، از لنگر دوم استفاده کنند.

برخی از قسمتهای مهم لنگر یک کشتی باربری

• حلقه (Ring): حلقه بالای لنگر که زنجیر یا طناب به آن متصل می‌شود تا لنگر را به کشتی وصل کند.
• سر (Head): انتهای بالایی شفت یا میله لنگر، نزدیک به حلقه.
• دسته (Stock): میله‌ای افقی که به شفت متصل است و به لنگر کمک می‌کند تا در بستر دریا به درستی فرو برود.
• شفت (Shank): بخش اصلی و عمودی لنگر که دسته را به بازوها و شاخک‌ها متصل می‌کند.
• نوار تعادل (Balancing Band): نوار یا حلقه‌ای که دور شفت قرار می‌گیرد و برای تثبیت لنگر هنگام بالا کشیدن آن استفاده می‌شود.
• شاخک (Fluke): بخش نوک تیز لنگر که شامل بخش‌های نوک و کف لنگر است و برای فرو رفتن در بستر دریا طراحی شده است.
• نوک (Bill): قسمت تیز شاخک که به لنگر کمک می‌کند تا به بستر دریا گیر کند.
• کف (Palm): سطح صاف شاخک که برای ایجاد اصطکاک و نگه‌داشتن لنگر در بستر استفاده می‌شود.
• تاج (Crown): بخشی در پایین شفت که بازوها از آن منشعب می‌شوند و امکان چرخش و تنظیم موقعیت لنگر را فراهم می‌کند.
• بازو (Arm): قسمت‌های منحنی که از تاج بیرون آمده و به شاخک‌ها ختم می‌شوند. بازوها شاخک‌ها را در موقعیت مناسب برای فرو رفتن در زمین نگه می‌دارند و باعث پایداری لنگر می‌شوند.

نقش لنگر در ایمنی و ثبات کشتی‌های باربری

لنگر یکی از عناصر کلیدی در امنیت و ثبات کشتی‌های باربری است. در شرایط طوفانی یا هنگام توقف در بنادر، لنگر به کشتی کمک می‌کند تا از موقعیت خود خارج نشود و از تصادفات احتمالی جلوگیری کند. بدون لنگر، کشتی‌ها نمی‌توانند در یک مکان ثابت بمانند و احتمال وقوع حادثه و آسیب‌های شدید افزایش می‌یابد.